Chủ đề “Điểm và đường thẳng” là nội dung mở đầu của phân môn Hình học lớp 6 — nền tảng cho toàn bộ các kiến thức sau này. Dưới đây là tóm tắt lý thuyết + ví dụ minh họa.
1. Điểm
- Chấm một dấu chấm nhỏ trên giấy ta được hình ảnh của một điểm.
- Dùng chữ cái in hoa để đặt tên cho điểm.
Ví dụ: điểm A, điểm B, điểm M, ...
2. Đường thẳng
- Đường thẳng không bị giới hạn về hai phía.
- Vẽ theo mép thước thẳng trên giấy ta được hình ảnh của đường thẳng.
- Có thể dùng chữ cái in thường để đặt tên cho đường thẳng.
Ví dụ: Đường thẳng a, đường thẳng b, đường thẳng c, ...
3. Điểm thuộc đường thẳng. Điểm không thuộc đường thẳng
- Điểm A thuộc đường thẳng d kí hiệu là: 
- Điểm B không thuộc đường thẳng d, kí hiệu là: 
- Nếu 
, ta còn nói: Điểm A nằm trên đường thẳng d, hay đường thẳng d đi qua điểm A
4. Đường thẳng đi qua hai điểm
- Có duy nhất một đường thẳng đi qua hai điểm A và B.
- Đường thẳng đi qua hai điểm A, B còn được gọi là đường thẳng AB hay đường thẳng BA.
5. Ba điểm thẳng hàng
- Ba điểm cùng thuộc một đường thẳng được gọi là ba điểm thẳng hàng.
- Trong ba điểm thẳng hàng, có một và chỉ một điểm nằm giữa hai điểm còn lại.
Ví dụ:
Ba điểm A, B, C thẳng hàng
Ba điểm A, B, D không thẳng hàng
Điểm B nằm giữa hai điểm A và C
6. Hai đường thẳng cắt nhau
- Hai đường thẳng a và b có đúng một điểm chung M, ta nói hai đường thẳng a và b cắt nhau tại giao điểm M.
7. Hai đường thẳng song song
- Hai đường thẳng a và b không có điểm chung, ta nói a và b song song với nhau. Kí hiệu: a // b.
